Tijdens trainingen omgaan met agressie hoor ik regelmatig dat een deelnemer zegt:` Geef die agressieve man zijn zin, anders wordt hij nog bozer´. Als trainer laat ik dan weten dat ik het niet eens ben met die zienswijze. We spreken dan over slachtoffergedrag en dat zal de agressie niet verminderen. De wereld zit helaas niet zo in elkaar dat als ik maar lief ben voor de ander die ander dan lief zal zijn voor mij. Een agressor is niet geneigd om met zijn slachtoffer rekening te houden. Wel is het zo dat klantvriendelijk gedrag een belangrijk wapen is tegen agressie, maar het niet in alle gevallen zal voorkomen.
Laten we eens even een uitstapje maken naar de dierenwereld. Er is een zekere verwantschap tussen het gedrag van mensen en het gedrag van dieren, zonder daarbij één op één zaken over te nemen en als wetenschappelijk feit te bestempelen.
Al weer enige tijd geleden kregen we via de media filmpjes te zien van jachtluipaarden die een Frans gezin beslopen in safaripark de Beekse Bergen. U herinnert zich het vast nog wel, het was wereldnieuws. Bloedstollende videobeelden laten zien dat Franse parkbezoekers, waaronder een kind, tegen de regels in uit hun auto stappen. Om een groepje jachtluipaarden van dichterbij te bekijken lopen ze een eindje bij hun auto vandaan. Dat wordt gezien door die roofdieren, die de bezoekers besluipen. Op het laatste nippertje weten die bezoekers weer in hun auto te stappen. Tja, oliedom om uit te stappen.
Roofdieren zien alles wat hard loopt en vlucht als een prooi. Grote katten zullen altijd eerst de kleine zwakke prooien pakken. Bij de groep Fransen was dat het kind. Een volwassen persoon kan gevaarlijk zijn voor een roofdier, maar een kind is een prooi. Een kind is klein. Op het filmpje zie je hoe de jachtluipaarden rond hun prooi draaien, schijnaanvallen maken en inschatten wat de risico´s en kansen zijn. We zouden dit kunnen benoemen als de selectiefase en de schijnaanvallen als uittestfase.
Wat heeft hoogstwaarschijnlijk het leven gered van dat kind en overige familieleden? De vrouw heeft het kind op de arm gepakt, waardoor ze nog groter leek. Ze raakte niet in paniek. Ze weet de jachtluipaarden op afstand te houden door ze weg te jagen door te roepen en wijde armbewegingen te maken. Ze gaf aan dat met haar niet te spotten viel en straalde kracht uit en vertoonde dus geen slachtoffergedrag. Ze gaf dus duidelijk een grens aan, tot hier en niet verder. Ze liep niet hard naar de auto, zodat ze voor de jachtluipaarden ook niet de indruk maakte een makkelijk slachtoffer te zijn.
Eerder is er in dat safaripark een jongetje door jachtluipaarden aangevallen, dat ook uit de auto was gestapt en die hard wegliep. Dat leverde wel een ernstige verwonding aan een arm op.
Volgens mij zijn hieruit voor deelnemers aan trainingen omgaan met agressie leerzame lessen te trekken. Accepteer geen agressie, stel grenzen. Kom voor jezelf op, straal kracht uit en vertoon geen slachtoffergedrag. Toon wel begrip en geef argumenten. Communiceer situatief.
Fragment Beekse Bergen: